در چهار قسمت گذشته، در مورد دو همایش بین المللی اسلامی و کیفیت آن خواندیم. در بخش پایانی این مقاله به گزارش و مشاهدات همسفر علامه عسکری در همایش ترکیه، جناب آقای جمال آریایی خواهیم پرداخت.
گزارش آقای مهندس جمال آریائی:
اینجانب جمال آریایی که در مـورخ ۷۴ (شمسی) در معیت حضرت آیة الله علامه عسکری به ترکیه جهت شرکت در سمپوزیوم «جایگاه سنت در دین اسلام» عزیمت کرده بودم، مشاهدات خود را به استحضار می‌رسانم.
۱ – روز ورود به استانبول
- استقبال گرم و صمیمانه نائب رئيس سمپوزیوم از حضرت آیة الله علامه عسکری.
- همکاری نائب رئیس در خروج ۸ کارتن کتاب چاپ عربی ایشان (حدوداً ۳۰۰ جلد کتاب) از گمرک ترکیه شامل عبد الله بن سبا (۲ جلد)، ام المؤمنين عايشه، معالم المدرستين (۳جلد)، عقائد الاسلام، خمسون و مائة صحابي مختلق (۲ جلد)، القرآن الكريم و روايات المدرستين.
- معارفه در ضیافت شام به مناسبت ورود شخصيت‌ها و علمای خارجی مهمان از کشورهای مصر، سوریه، عربستان، ایران، انگلستان که هر کدام به مدت حدوداً ۵ دقیقه، نسبت به تشکیل چنین سمپوزیوم اظهار خوش وقتی کردند. مهمانان: آقایان البوطي، آیة الله علامه عسکری، صابونی، احمد الكاتب…
۲ – روز دوم ـ روز افتتاح سمپوزیوم
- دعوت رئیس سمپوزیوم از حضرت علامه عسکری برای ایراد سخنرانی افتتاحیه (میهمانان خارجی برای ایراد سخنرانی افتتاحیه دعوت شدند) پس از سخنرانی ایشان درباره قرآن در افتتاحیه سمپوزیوم اثرات بسیار مثبتی ظاهر شد و برخی از این اثرات که اینجانب در برخورد با اساتید و دانشجویان سطوح عالی دریافتم، ذیلاً بیان می‌کنم: رفع ابهامات و واهمه‌ها به شیعه درباره تحریف قرآن
- استقبال اساتید و دانشجویان بالاتر از لیسانس از مطالب مطروحه و هجوم بـرای سؤال از ایشان پس از اتمام سخنرانی و بیان مطالبی از قبیل اینکه ما خلاف این مطالب را نسبت به شیعه شنیده‌ایم و تا به حال ندیده‌‌ایم یک عالم شیعی چنین مطالبی درباره قرآن ایراد کند.
- درخواست مکرر از داشتن کتاب‌های حضرت علامه در خصوص مطالب مطروحه. حضرت علامه در حین سخنرانی برای همسر پیامبر (ص) لفظ ام المؤمنين عايشه را استعمال می‌کردند و این، اثر بسیار خوبی در حضار داشت.
- دانشجویی که تز فوق لیسانس خود را در موضوع تحریف قرآن از دیدگاه شیعه انتخاب کرده بود، پس از سخنرانی معظم له، مراجعه کرده که با صحبت‌ها واستدلالات شما بایستی مندرجات تزم را عوض کنم.
- خبرنگارانی که در افتتاحیه حضور داشتند برای مصاحبه با حضرت علامه مراجعه کردند و خواستار پاسخگویی به سؤالاتشان از طرف حضرت علامه شدند.
این سؤالات در ارتباط با:
- الف ـ عقاید آقای سروش (که در ترکیه اخیراً سخنرانی داشته‌اند).
- ب – دیدگاه ایشان نسبت به وحدت مسلمین.
- ج – پیام به جوانان ترکیه که آقای علامه حول مسائل ذیل بیاناتی فرمودند:
- کسب معرفت دین از علمای مسلمین، نه از غرب.
- تهذیب نفس.
- اتحاد مسلمين.
- جنگ فرهنگی و هجوم بیگانگان به کشورهای اسلامی.
پس از صحبت‌های ایشان در افتتاحیه اساتید دانشگاهی شرکت کننده در فرصت استراحت با ایشان درباره مطالب سيره و حديث و قرآن گفت‌وگو داشتند و نقطه نظرات ایشان برای آن‌ها بسیار جالب و مفید بود و این را از اظهارات بعدی اساتید در برخورد با خود احساس می‌کردم.
بعد از نماز مغرب و عشاء بنا به دعوت شهردار استانبول در میهمانی شام ایشان شرکت کردیم و بنده در سر میز اساتید شرکت کننده نشستم و آنان از حضرت علامه، از من سؤالاتی داشتند که من ایشان را با توجه به شناختی که داشتم، (از نظر عقائد و شيوه کار وکتاب‌های تألیف شده) معرفی کردم که نظر آن‌ها را این مطالب جلب کرده بود.
۳ ـ روز سوم در ترکیه
سخنرانی حضرت علامه برای روز دوم سمپوزیوم تنظیم شده بود که بنده در حین صحبت‌های ایشان حول «جایگاه سنت در نزد شیعه اثنا عشری» شاهد عکس العمل‌هایی بودم از جانب افرادی که از عربستان (صابوني و عبدالله) به این سمپوزیوم اعزام شده بودند. این دو نفر در حین سخنرانی حضرت علامه دائماً مضطرب و نا آرام بودند و بنده که پشت سر آن‌ها نشسته بودم، کاملاً برایم مشهود بود و ارتباط بسیار نزدیک با گردانندگان سمپوزیوم داشتند و حتی وقتی که حضرت علامه در وقت اضافی مطالب را بازگو کردند اینان ناراحتی نشان می‌دادند.
پس از سخنرانی ایشان (حضرت علامه) و کف زدن‌های ممتد حاضرین، آنچه برایم جالب بود این بود که این اساتید جرأت پیدا کردند که متعرض صحیح بخاری و مسلم شوند. به طوری که یکی از این سخنرانان، صراحتاً به صحبت‌های حضرت علامه استناد کرده و بیان داشت که نبایستی ما تعصب داشته باشیم و فقط از کتاب‌های خودمان استفاده کنیم و صحیحین را باید نقد کنیم که پس از پایان یافتن صحبت این استاد دیگران به او اعتراض کردند که بنده خودم شاهد بودم که چطور این استاد در مقابل حدوداً ۲۰ نفر اساتید دیگر از گفته‌های خود دفاع و به بیانات حضرت علامه استناد می‌کرد. از طرفی آقای صابونی (اعزامی از عربستان) در موقعیت‌های مختلف عليه حضرت علامه با افراد گفتگو می‌کرد به طوری که روز دوم همایش پس از صرف نهار ایشان دعا کردند و در حین دعا کردن متعرض گفته‌های حضرت علامه شدند که همان استاد متعرض به کتاب‌های صحیحین (استاد یکی از دانشگا‌های ترکیه بودند) به آقای صابونی اعتراض کرد به طوری که دیگر اساتید نیز پشتیبانی کردند و این امر باعث شد که آقای صابونی اجازه دعا کردن پس از صرف شام همان روز را ندهد و خود رئیس دعا را خواندند و در دعا نیز عذرخواهی از حرف‌های آقای صابونی نسبت به حضرت علامه کردند.
نکته قابل توجه این بود که حضرت علامه در مقابل عمل آقای صابونی هیچگونه عکس‌العملی نشان ندادند و بعداً اثر این عمل را بنده مشاهده کردم که اکثریت افراد متعرض رئيس سمپوزیوم شدند که آقای صابونی نبایستی دعا را بخوانند که رئیس سمپوزیوم این مطلب را در وقت شام همان روز در حضور حاضرین اعلام کرد.
نتیجه دیگری که پس از ارائه مقاله حضرت علامه به دست آمد این بود که اکثریت اساتید دانشگاه‌ها به ایشان رو آوردند و خواستار کتاب‌های ایشان شدند و چون قبلاً کتاب‌ها آماده بود لذا بین آنان توزیع شد و استقبال بی‌سابقه‌ای در دریافت کتاب‌های ایشان روی داد و همان شب در اتاق هتل، نایب‌الرئيس سمپوزیوم از برخورد‌های صبح همان روز از حضرت علامه چندین بار عذرخواهی کردند و دست ایشان را به احترام بوسیدند. نایب‌الرئيس سمپوزیوم مناظر ایشان در ارائه مقاله بودند.
بعد از نماز مغرب وعشاء در روز دوم سمپوزیوم، صرف شام در مسجد سلیمانیه استانبول بود و حدوداً یک ساعت و نیم طول کشید و در این مدت اساتید دانشگا‌های ترکیه (حدوداً ۶ نفر) در سرمیزی که حضرت علامه و بنده نشسته بودم سؤالات متعددی درباره حدیث و سیره مطرح کردند که حضرت علامه جواب آنان را مفصلاً بیان داشتند و از اظهارات آنان بر می‌آمد که تحت تأثير و‌هابیت قرار گرفته‌اند و اذ‌هان آنان نسبت به شیعه مشوش بوده و به لطف خداوند با سخنرانی ایشان و پاسخگویی به سؤالات آنان روشنگری شد.
روز برگشت
صبح روز برگشت (چهارمین روز اقامت در ترکیه) رئیس سمپوزیوم از حضرت علامه دعوت کردند که چون ایشان (حضرت علامه) عازم ایران هستند سخنرانی تودیع را بیان کنند و حضرت علامه در جایگاه قرار گرفتند و بیاناتی حول سمپوزیوم و تشویق برگزارکنندگان ادا فرمودند و همچنین وحدت مسلمین را تأکید کردند و با کف زدن‌های ممتد و طولانی حضار جلسه را وداع کردند و نائب الرئیس و رئیس سمپوزیوم بار دیگر در مقابل درب هتل موقع بدرقه عذرخواهی مجدد و آرزوی سلامتی برای ایشان کردند.
یاد آوری
در حاشیهٔ سمپوزیوم جالب توجه بود که شخصی به نام احمد الکاتب عراقی الأصل (که سابقاً شیعه بوده است) به دانشجویان و جوانان ترکیه جزواتی علیه حضرت ولی عصر (عج) توزیع می‌کرد و بسیار در این زمینه فعال بود.
متأسفانه باید گفت که مسئولین سفارتخانه و کنسولی جمهوری اسلامی ایران هیچ گونه حضوری در این سمپوزیوم نداشتند که این مسئله بایستی مورد نظر قرار گیرد در حالی که سفیر عربستان و دیگر شخصیت‌ها در این سمپوزیوم حضور داشتند و پشت‌گرمی شرکت کنندگان بودند.
در خاتمه‌ی عرائضم بیان می‌دارم که شرکت علماء اعلام در چنین سمپوزیوم و اجتماعاتی با برنامه ریزی‌های قبلی و در اختیار گذاشتن امکانات محلی و استفاده آنان می‌تواند در شناساندن اهداف مقدس جمهوری اسلامی ایران و اسلام عزیز به سایرین بسیار مثمر الثمر باشد.
