تاریخ شهادت حضرت زهرا چه زمانی است؟ چرا در تاریخ شهادت ایشان اختلاف است. رسانهی مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری نظر حجة الإسلام و المسلمین علی سلیمی (از شاگردان علامه عسکری و مدیر مسؤول مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری) را جویا شده است. مطلبِ پیش رو، نظر علامه در این باره به روایت حجة الإسلام و المسلمین سلیمی است.
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
یکی از بحثهایی که به ویژه در ایام فاطمیه مطرح میشود، خیلیها میپرسند، در مورد این اختلاف روز شهادت حضرت صدیقهی طاهره فاطمهی زهراء (سلام الله عليها) است که چرا [شهادت ایشان را] ۷۵ روز [بعد از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله] نقل میکنند، ۹۵ روز هم نقل میکنند. من به یاد دارم که یک مرتبه محضر مرحوم علامه عسکری (اعلىٰ الله مقامه الشّريف) بودیم، این سؤال را از ایشان پرسیدم که چرا این گونه است، ایشان مطلبی را اشاره کردند و آن این که در مخطوطاتِ قدیمی و نوشتههایی که از آن دوران به یادگار مانده بود، نوع نوشتار به گونهای بود که از نقطه استفاده نمیکردند. در زبان عربی ۷۵ را مینویسند «خمس و سبعون». ۹۵ را هم مینویسند «خمس و تسعون». حالا اگر شما سبعون و تسعون را بدون نقطه در نظر بگیرید، ایجاد یک اختلاف میکند [ــبعون]، این که آیا این کلمه را تسعون بخوانیم یا سبعون…؟ چون نقطه به کار نمیبردند. کلمهی «خمس» تکلیفش مشخص است، چون نوشتهاش جور دیگری تصور نمیشود، [از آن روی که] نقطه بالای حرفِ «حاء» قرار دارد و «خمس» خوانده میشود. اما اختلاف سر آن کلمهایست که یا «تسعون» خوانده میشود یا «سبعون». فلذا برخیها آن را سبعون خواندهاند، به معنای این که ۷۵ روز بعد از رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، حضرت فاطمهی زهراء به شهادت رسیدند. برخیها هم «تسعون» خواندهاند،یعنی این که ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) حضرت زهراء (سلام الله عليها) به شهادت رسیدند. این ریشهی این اختلاف است.
اما نظر مبارک مرحوم علامهی عسکری این بود که ۹۵ روز صحیحتر است. گرچه به قول ایشان میفرمودند:
«چه اشکالی دارد ما برای حضرت فاطمهی زهراء دو بار عزاداری کنیم. خیلی هم خوب است.»
اما آنهایی که اهل تحقیقاند و اهل بحث و بررسی و مباحث تاریخی [هستند بدانند]، نظر مبارک ایشان این بود که ۹۵ روز، صحیحتر است. در برخی از روایتها آمده که آن شبی که میخواستند حضرت فاطمهی زهراء (سلام الله عليها) را تشییع و تدفین بکنند، در مسیر یک چوب خرمایی را آتش زدند تا راه را ببینند. اگر مبنیٰ را بر ۷۵ روز بگیریم، ۷۵ روز [بعد از وفات رسول اکرم صلی الله عليه و آله] میشود ۱۳ جمادي الأول.
۱۳ جمادي الأول در آسمان مهتاب است و شب روشن است و [مسیر] یک مقداری دیده میشود. شاید هم نیازی نبود چوب نخلی را بسوزانند. اما اگر مبنیٰ را ۹۵ روز بگیریم، ۹۵ روز [بعد از وفات رسول اکرم صلی الله عليه و آله] میشود جمادي الآخر که اول ماه است و مهتابی وجود ندارد و ماه [کاملی] در آسمان وجود ندارد و بر اساس وضعیت آن زمانها، اوائل ماه، شب به شدت تاریک و ظلمانی بود. فلذا یکی از دلائلی را که میشود به آن استنباط کرد این است که ۹۵ روز به این مبنیٰ دقیقتر است. گرچه خوب بسیاری دیگر از علماء نظرشان بر ۹۵ روز هست.
خداوند به همهی ما توفیق بدهد که از این ایام و از این روزها که متعلق است به حضرت صدیقهی طاهره (سلام الله عليها) است، به نحو احسن استفاده کنیم و معرفت خودمان را نسبت به این بانوی بزرگوار اسلام، بلکه «سيدة نساء العالمين» بیان بکنیم و إن شاء الله مشمول عنایات و شفاعت آن بزرگوار در روز قیامت بشویم. إن شاء الله.